Viêm tụy cấp là bệnh gì?

Viêm tụy cấp là chứng viêm (sưng) ở tụy và thường xuất hiện đột ngột. Tuyến tụy sản xuất ra một chất được gọi là dịch tụy (chứa enzyme tiêu hóa) và hoóc-môn bao gồm insulin để cơ thể điều chỉnh lượng dextrose (glucose). Sự chấn thương liên tục của tuyến tụy có thể dẫn đến tình trạng mãn tính.

Viêm tụy cấp tính có thể gây chết người với nhiều biến chứng. Mặt khác, bệnh không lây.

Khoảng 50,000 đến 80,000 trường hợp viêm tụy cấp tính diễn ra hằng năm ở Mỹ. Khoảng 20% các trường hợp ở dạng nặng. Trong mỗi trường hợp nặng, sốc và tử vong có thể xuất hiện.

Những ai thường mắc phải bệnh viêm tụy cấp?

Những đối tượng thường mắc phải bệnh viêm tụy cấp có thể là:

• Người nghiện rượu;

• Người mắc sỏi mật;

• Người bệnh phẫu thuật ở bụng;

• Người nghiện hút thuốc;

• Người có tiền sử gia đình đã từng bị bệnh viêm tụy;

• Người có nồng độ canxi trong máu cao;

• Người bệnh bệnh k tuyến tụy.

Dấu hiệu và triệu chứng

Những triệu chứng và dấu hiệu của bệnh viêm tụy cấp là gì?

Triệu chứng đầu tiên là chứng đau bụng trên có thể lâu dài trong vài ngày và thường bị nặng. Cơn đau có thể lan ra ngực và lưng. Cơn đau có thể đột ngột, lúc nặng lúc nhẹ, và có thể đau hơn khi chế độ ăn uống. Chứng phình bụng nhẹ có thể xuất hiện. Những triệu chứng khác bao gồm buồn ói, ói mửa, sốt và mạch đập nhanh.

Có thể có các dấu hiệu và triệu chứng khác không được nói. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào về các triệu chứng bệnh, hãy tìm hiểu quan điểm bác sỹ.

Khi nào bạn cần gặp bác sỹ?

Bạn cần gặp bác sỹ khi thấy diễn ra các dấu hiệu hay triệu chứng kể trên. Hoặc bạn bị đau bụng dai dẳng, đau nghiêm trọng và kèm theo các dấu hiệu mệt mỏi khác, hãy liên hệ với bác sỹ ngay.

Nguyên nhân

Nguyên nhân gây nên bệnh viêm tụy cấp là gì?

Một số nguyên nhân có thể gây nên viêm tụy cấp bao gồm:

• Thường gặp nhất là do sỏi mật và uống rượu;

• Tác dụng không mong muốn của thuốc kê theo toa;

• Đã từng phẫu thuật bụng;

• Sự bất thường ở ruột và tuyến tụy;

• Nhiễm trùng hiếm gặp (như quai bị);

• Sự tắc nghẽn hay hình thành sẹo ở tuyến tụy, bệnh k, và nhiễm trùng tuyến tụy.

Đôi khi trong một vài tình huống, nguyên nhân gây ra bệnh không xác định rõ được.

Các nguy cơ bị bệnh

Những nhân tố nào làm tăng những nguy cơ bị bệnh viêm tụy cấp?

Các nhân tố có thể làm tăng các nguy cơ bị bệnh viêm tủy cấp bao gồm:

• Hút thuốc nhiều;

• Lạm dụng bia rượu: những người thường xuyên uống quá nhiều bia rượu có khả năng bị bệnh cao hơn bình thường.

• Tiền sử gia đình: trong gia đình đã có người từng bị bệnh viêm tụy.

• Nồng độ mỡ trong máu cao.

• Mắc một số căn bệnh khác, như bệnh sỏi mật hay bệnh xơ nang.

• Các vấn đề về mặt cấu trúc của tuyến tụy hoặc ống mật, đặc biệt là trong tình huống mà tuyến tụy bị chia tách và có 2 đường dẫn mật chính.

• Dùng thuốc, bao gồm phương pháp estrogen và một số loại trụ sinh.

Chữa

Những thông tin được chia sẻ không thể thay thế cho khuyến cáo của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tìm hiểu quan điểm bác sỹ.

Những liệu pháp nào sử dụng để chữa bệnh viêm tụy cấp?

Việc điều trị thường mang tính chất hỗ trợ và được thực hiện tại bệnh viện. Bác sỹ có thể tiến hành truyền dịch làm tăng lượng máu và thay thế các chất điện phân như kali (K) hay canxi. Nếu người bệnh không thể kiểm soát chứng ói mửa, một ống được đặt tạm thời nối từ mũi đến dạ dày để rút dịch và không khí.

Người bệnh bị bệnh viêm tụy nhẹ có thể không ăn được trong 3-4 ngày nhưng sẽ được truyền dịch và chữa bằng thuốc giảm đau. Người bệnh viêm tụy nặng có thể phải truyền dịch lâu hơn. Phẫu thuật sẽ cần được tiến hành có triệu chứng nhiễm trùng, u nang hay xuất huyết. Cơn đau bởi sỏi mật có thể được điều trị bằng cách loại bỏ túi mật hay phẫu thuật ống mật khi chứng viêm tủy đã thuyên giảm.

Những kỹ thuật y tế nào sử dụng để xác định bệnh viêm tụy cấp?

Để chẩn đoán bệnh, bác sĩ sẽ dựa trên tiền sử bệnh hay kiểm tra sức khỏe, cùng với xét nghiệm máu và nước tiểu. Bên cạnh đó, bác sỹ cũng có thể thực hiện chụp cắt lớp (CT) hay siêu âm dạ dày.

Xét nghiệm máu để kiểm tra nồng độ amylase hay lipase (enzyme tiêu hóa được tạo ra ở tuyến tụy), amylase hoặc lipase có thể tăng lên cao khi tụy bị viêm. Nồng độ canxi, magiê, muối, kali (K), bicarbonate ở trong máu có thể thay đổi. Nồng độ đường và chất béo (lipid) trong máu cũng có thể tăng. Sau khi tuyến tụy hồi phục, các mức nồng độ này sẽ thường trở lại ở mức bình thường.

Phong cách sống và thói quen sinh hoạt

Những thói quen sinh hoạt nào hỗ trợ bạn giới hạn diễn tiến của bệnh viêm tụy cấp?

Những thói quen sinh hoạt dưới đây có thể hỗ trợ bạn giới hạn diễn tiến của bệnh viêm tụy cấp:

• Ngừng uống rượu.

• Cai thuốc lá (nếu bạn hút thuốc)

• Chọn một chế độ ăn ít chất béo: chế độ ăn uống giới hạn chất béo và bổ sung các nhóm hoa quả tươi và rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, và protein (chất đạm).

• Uống nhiều nước: viêm tụy có thể gây ra mất nước, do vậy bạn nên uống nhiều nước (ít nhất là 2 lít/1 ngày).

• Nên đi khám bác sĩ nếu bạn bị đau bụng, nôn ra máu, hay có có vấn đề với rượu, vàng da và mắt, sốt (hơn 380C), sụt cân, chuột rút ở cơ hay chứng động kinh khi bỏ rượu.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy tìm hiểu quan điểm bác sỹ để được tư vấn liệu pháp giúp đỡ chữa tốt nhất.

Các bài chia sẻ của Vinacine chỉ có tính chất tìm hiểu, không thay thế cho việc chẩn đoán bệnh hoặc chữa y khoa.